آبکاری های تبادلی (Immersion Plating) که آن را تحت عنوان آبکاری غوطه ور نیز می شناسند، یکی از کاربردی ترین انواع پوشش فلزات است که در طی آن یک قطعه فلزی با هدف پوشش دهی در محلولی متشکل از سایر فلزات دارای الکترونگاتیوی کمتر غوطه ور می گردد. رسوب لایه های پیوسته فلزهای نجیب بر روی سطح قطعه فلزی موجود به هنگام قرارگیری در حمام حاوی محلول فلزی و نمکی به صورت تبادلی در طی آبکاری های تبادلی رخ می دهد.

گفتنی است که فرآیند آبکاری های تبادلی از دیگر روش های مرسوم در صنعت آبکاری متمایز می باشد. در این روش هیچ گونه جریان خارجی مورد استفاده قرار نمی گیرد. پوشش های ایجاد شده در اثر این فرآیند غالبا در دماهای بالا پدید می آیند. به گونه ای که فرآیند آبکاری تبادلی طلا نیازمند دمایی در حدود ۸۰ تا ۹۰ درجه سانتی گراد می باشد. این در حالی است که دمای مورد احتیاج برای نقره بین ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد تخمین زده شده است. گفتنی است که لایه های رسوب ایجاد شده در اثر به کارگیری این روش ضخامتی محدود داشته و فرآیند آبکاری پس از پوشش دهی کامل فلز پایه بلافاصله متوقف می گردد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که لایه های آبکاری ایجاد شده در طی آبکاری های تبادلی (Immersion Plating) ضخامتی متغیر در حدود ۱۰ تا ۲۰۰ میکرومتر دارا می باشند.

امکان استفاده از این روش به منظور مس اندود کردن فولاد، نقره کاری مس، نقره کاری برنج، جیوه کاری و نیز جمع کردن فلزاتی نظیر طلا با استفاده از پودر روی از حمام هایی که فلزات قیمتی در آن ها غوطه ور می گردند، میسر می باشد. بنابراین جنس یکی از موارد تعیین کننده امکان و یا عدم امکان استفاده از این روش می باشد.

روش های انجام فرآیند آبکاری های تبادلی

فرآیند به صورت زیر قابل انجام است:

زمانی که اجزای فلزاتی نظیر مس در داخل محلولی شامل الکترولیت و یا حاوی یون های نمک ها و فلزات نجیب مستقر می گردد، الکترونگاتیوی کمتر اجزای فلزات نجیب و یا نمک ها به مرور تغییر سایز داده و کوچک می شوند. علت این امر نیز تبادل این اجرا به منظور جذب الکترون به طرف هسته می باشد. پس از آن اجزای کوچک نام برده شده به تدریج در محلول فوق الذکر حل شده و از هم پاشیده می شوند. گفتنی است که انحلال این اجزا در محلول مذکور زمینه آزاد شدن الکترون ها را فراهم می نماید که موجب جذب الکترون های آزاد توسط فلز پایه به دلیل دارا بودن الکترونگاتیوی بیشتر می گردد. بدین ترتیب این الکترون ها به میزان کمتری ته نشین شده و به شکل لایه هایی با ضخامت کم بر روی سطح قطعه فلزی مورد نظر رسوب می کنند.

پس از این که سطح قطعه فلزی به طور کامل پوشش دهی شد، فرآیند بلافاصله متوقف شده و بدین ترتیب از رسوب مقادیر بیشتر نمک و فلز بر روی سطح قطعه جلوگیری می نماید. بر اساس آن چه گفته شد، در طی این فرآیند تبادلی میان فلز و محلول مورد نظر رخ می دهد که آن را آبکاری های تبادلی (Immersion Plating) می نامند.

همان گونه که پیش تر نیز اشاره کردیم، آبکاری تبادلی روشی است که در آن قطعه ای فلزی را در محلولی شامل فلزات نجیب و نمک های دارای الکترونگاتیوی پایین تر شناور کرده و بدین ترتیب زمینه ایجاد پوششی نه چندان ضخیم را بر روی سطح آن فراهم می سازند.

 

کاربرد آبکاری های تبادلی

آبکاری های تبادلی  (Immersion Plating)را عمدتا در شمار زیادی از فرآیندهای فیشینگ نظیر پوشش های تزئینی، پوشش های کاربردی، جوش دهی جریان یکپارچه، روان سازی در طراحی سیم و یا شکل های فودی و… مورد استفاده قرار می دهند. این فرآیندها بسیار کاربردی بوده و طرفداران زیادی دارند.

مزایا و معایب

این دسته از فرآیندهای آبکاری تاثیر بسیار چشمگیری بر تغییر سطح فلز داشته و موجب بهبود مقاومت آن در مقابل مشکلاتی نظیر ساییدگی و خوردگی می شوند. افزایش مقاومت الکتریکی، افزایش رسانایی الکتریکی و بهبود ظاهر و بازتاب فلز از دیگر تاثیرات و مزایای این آبکاری می باشد. افزایش مقاومت شیمیایی و سختی فلز پوشش دهی شده، افزایش تحمل گشتاور و نیز قابلیت اتصال از دیگر مزایای آبکاری های تبادلی (Immersion Plating) می باشد.

نیاز به دماهای بسیار بالا به منظور انجام فرآیند، ضخامت کم لایه های رسوب ایجاد شده بر سطح قطعات فلزی مورد نظر و نیز متوقف شدن عملیات پوشش دهی به محض ایجاد رسوب بر تمامی سطح قطعه فلزی مورد نظر از مهم ترین معایب آبکاری های تبادلی می باشد.

 

پوشش دهی فلزات بابایی

آبکاری فلزات بابایی یکی از معتبرترین و بهترین فعالان عرصه صنعت آبکاری می باشد که مفتخر است با اخذ کمترین هزینه آبکاری فلزات، اعلاترین و با کیفیت ترین کارها را به مشتریان خود تحویل دهد. قیمت آبکاری فلزات در این مرکز بسیار به صرفه می باشد. اعتماد شما به پوشش دهی فلزات بابایی، نخستین گام برای رسیدن به لذت تجربه ای منحصر به فرد می باشد. برای خاص بودن نیازی به صرف هزینه های هنگفت نیست، تنها کافی است خاص ها را انتخاب کنید!