پوشش دهی گالوانیزه نوع به خصوصی از حفاظت گالوانیکی محسوب می شود. مقدار مقاومت پوشش ایجاد شده به میزان ضخامت آن بستگی دارد. پوشش دهی گالوانیزه روشی اقتصادی به منظور حفاظت از قطعات فولادی در محیط های خورنده می باشد. نام این فرآیند ریشه در نام لویجی گالوانی دانشمند ایتالیایی دارد.

پوشش دهی گالوانیزه

در پاسخ باید گفت که منظور از گالوانیزه کردن پوشش دهی قطعه آهنی با به کارگیری فلز روی می باشد. وجود پوشش روی بر سطح قطعات آهنی موجب حفظ قطعه در مقابل زنگ زدگی حتی در صورت وجود شکستگی می شود. بیش از ۱۵۰ سال است که این روش را مورد استفاده قرار می دهند. جالب است بدانید که مقادیر بسیار زیادی از فلز روی موجود در جهان صرف پوشش دهی گالوانیزه آهن می گردد.

به منظور پیشگیری از خوردگی در قطعات فولادی، استفاده از پوشش هایی نظیر نیکل، کروم، مس، روی، کادمیوم و… بسیار رایج است. اما در میان این پوشش ها، پوشش روی یکی از کاربردی ترین پوشش های تجاری است.

در رابطه با نحوه انجام پوشش دهی گالوانیزه می توان چنین گفت که:

در این روش آهن را در حمام روی ذوب شده دارای دمای ۴۶۰ درجه سانتی گراد شناور کرده و پس از این که قطعه پوشش داده شده توسط روی را از این وان خارج نمودند، ابتدا آن را با اکسیژن و پس از آن با کربن وارد واکنش نموده و بدین ترتیب لایه ای دارای مقاومت چشمگیر در برابر شرایطی همچون زنگ زدگی بر سطح آن تولید می گردد.

انواع فرآیند پوشش دهی گالوانیزه

پوشش دهی گالوانیزه به عنوان یکی از پر طرفدارترین پوشش فلزات در دو نوع گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد انجام می شود که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت:

• پوشش دهی گالوانیزه گرم

گالوانیزه گرم را غالبا از طریق غوطه وری قطعه مورد نظر در روی مذاب که به دو شکل مداوم و بچ قابل انجام است، صورت می دهند. به کارگیری این روش عمدتا در هنگام نیاز به پوشش دهی های دارای ضخامت بیشتر از ۲۵ میکرومتر رواج دارد.

گالوانیزه گرم را در طی سه مرحله انجام می دهند. لازم به ذکر است که هرکدام از این مراحل خود به زیر مرحله هایی تقسیم می شوند. مراحل اصلی به صورت زیر می باشند:

• آماده ساختن قطعه مورد نظر
• گالوانیزاسیون
• عملیات تکمیلی جهت انجام فرآیند گالوانیزاسیون

• پوشش دهی گالوانیزه سرد ( الکتروگالوانیزاسیون)

در این نوع پوشش دهی گالوانیزه، پوشش روی مورد نظر را به شکل پوشش دهی الکتریکی که با نام الکترو پلیت نیز شناخته می شود، بر روی سطح قطعه موجود اعمال می کنند. در این روش نمک های روی موجود درون محلولی تحت عنوان الکترولیت که آبی و یا اسیدی می باشد، با به کارگیری فرآیند الکترولیز بر روی سطح قطعه مورد نظر اعمال می گردد. این روش را عمدتا در زمینه هایی هچون قطعات ریز، ورق های دارای ضخامت کم، لوله های دارای ضخامت کم، محصولات بهداشتی و… مورد استفاده قرار می دهند.

مزایای پوشش دهی گالوانیزه

یکی از اساسی ترین مزایای آبکاری گالوانیزه هزینه پایین و مقرون به صرفه این روش است. جالب است بدانید که در دنیای امروز هزینه آبکاری فلزات به گالوانیزاسیون در مقایسه با روش هایی همچون رنگ آمیزی و سایر پوشش های جایگزین بسیار به صرفه تر می باشد.

یکی دیگر از مزایای مهم پوشش دهی فلزات به روش گالوانیزاسیون قابلیت پاسخگویی سریع آن است. استفاده کنندگان در عرض زمانی کوتاه و چند دقیقه ای می توانند قطعه مورد نظر خود را با استفاده از این روش پوشش دهی نموده و در مقابل مسائلی همچون خوردگی و زنگ زدگی محافظت کنند. این در حالی است که دیگر روش های متداول آبکاری مانند پوشش دهی با استفاده از رنگ آمیزی به زمانی طولانی حتی در حد چندین هفته به منظور پاسخگویی احتیاج دارند. سهولت در کنترل کیفیت نهایی نمونه ای دیگر از مزایای بی شمار آبکاری گالوانیزه است که زمینه برتری این روش بر دیگر روش های موجود را فراهم ساخته است.

 

معایب پوشش دهی گالوانیزه

بی شک این روش در کنار مزایای فراوانی که دارد، معایبی نیز دارا می باشد. یکی از مهم ترین معایب فرآیند گالوانیزاسیون وابستگی کیفیت و چسبندگی پوشش شکل گرفته در سطح قطعه در روش مذکور به مواردی همچون درصد خلوص روی به کار گرفته شده و عنصرهای آلیاژی موجود در آن است. گفتنی است که آماده سازی سطح قطعات نیز یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در این زمینه می باشد.