منظور از آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  آبکاری هایی است که در طی آن لایه های اتمی موجود در سطح فلزات با آنیون های انتخاب شده از واسطه های مناسب وارد واکنش شده و بدین ترتیب پوششی بر روی فلز مورد نظر ایجاد می گردد.

فرآیندهای آبکاری های تبدیلی نوعی خوردگی کنترل شده هستند که به روشی مصنوعی انجام شده و در نهایت منجر به تولید یک لایه بر روی فلز می گردند. پیوند میان این لایه و فلز پایه بسیار محکم و با دوام بوده و در آب و محیط های واسطه حل نمی گردد. گفتنی است که این لایه عایق الکتریکی بسیار قوی است.آبکاری های تبدیلی  مشابه سایر آبکاری ها نظیر روش آبکاری الکتریکی نیست. در این روش از آبکاری ها فلز پایه به طور مستقیم مشارکت دارد. این دسته از آبکاری ها به دلیل برخورداری از واکنش های پیچیده الکتروشیمیایی و واکنش های شیمی فیزیکی در طی فرآیند با واکنش های ثانویه همراه می باشند.

استفاده از بعضی اکسیدهای فلزات مقاوم در برابر خوردگی و همچنین به کارگیری کرومات و فسفات به دلیل ایجاد لایه ای مقاوم در برابر این معضل در آبکاری های تبدیلی رواج دارد. گفتنی است که روش آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  با محدودیت هایی نظیر ممنوعیت استفاده از برخی فلزات همچون آهن رو به رو می باشد. آهن از خاصیت پیشگیری از خوردگی برخوردار نبوده و آلومینیوم بهترین گزینه برای انجام این کار می باشد.

روش های انجام فرآیند

آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  از سه روش زیر امکان پذیر می باشند:

• اکسیداسیون آندی
• فسفاته کردن
• کروماته کردن

در ادامه به بررسی هر یک از این روش ها خواهیم پرداخت.

• اکسیداسیون آندی

در آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  با استفاده از این روش فلز را به صورت آندی اکسید می نمایند. لازم به ذکر است که امکان اکسید کردن سطح فلزات با به کارگیری روش های دیگر نظیر اعمال حرارت درون کوره، اشعه و ایجاد اصطکاک نیز وجود دارد. گفتنی است که اکسیداسیون سطوح با استفاده از روش های شیمیایی هم قابل انجام می باشد. برای مثال می توان فلز را در یک محلول اکسید کننده مستقر ساخته و یا به صورت الکترولیتی که اکسیداسیون آندی نامیده می شود، اکسید کرد.

انجام روش اکسیداسیون آندی از طریق ایجاد یک پیل و استفاده از فلز مورد نظر به منظور پوشش دهی به عنوان آند امکان پذیر می باشد. نیاز است که الکترولیت مورد استفاده در این روش حتما از نوع الکترولیت های اکسید کننده باشد. همان گونه که پیش تر اشاره شد، امکان استفاده از این روش برای تمامی فلزات میسر نیست. ایجاد یک لایه آلومینیوم اکسید بر روی فلز علاوه بر تقویت مقاومت فلز موجب ایجاد خاصیت رنگ پذیری و چسبندگی سطحی شده و آن را در مقابل خوردگی ایمن می کند.

• کروماته کردن

استفاده از این دسته از آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  به منظور دکوراسیون نیز رایج می باشد. به کارگیری این روش ها عمدتا برای آلومینیوم، روی، نقره و کادمیم امکان پذیر می باشد. روش انجام این روش چندان پیچیده نیست. آلیاژهای فلزی نام برده را غالبا در محلول اسید کرومیک که دارای افزودنی هایی نظیر اسید بوریک می باشد، غوطه ور می سازند.

مدت زمان این پوشش دهی طولانی نبوده و و پس از گذشت چند ثانیه لایه ای با ضخامت کم بر روی فلز مورد نظر ایجاد می گردد. در صورت ادامه دار شدن زمان این پوشش دهی، زمینه حل شدن روی در اسید فراهم شده و بدین ترتیب سطح فلز خراب می گردد.

• فسفاته کردن

این دسته از روش های آبکاری های تبدیلی  ( Conversion Coating) را به منظور پوشش دهی فولاد و چدن به کار می گیرند. گفتنی است که بدنه و شاسی اتومبیل ها پیش از رنگ شدن با استفاده از روش فسفاته کردن پوشش دهی می شوند. این روش در سه نوع فسفاته روی، فسفاته منگنز و فسفاته آهن قابل انجام است.  این روش شباهت زیادی به پوشش کروماته ساده داشته و اسید فسفریک به عنوان محلول پایه آن مورد استفاده قرار می گیرد.

تکنولوژی انجام آبکاری های تبدیلی

همان گونه که گفته شد، آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  از طریق انجام واکنش لایه های اتمی موجود در سطح فلزات مورد نظر با آنیون های برگزیده شده از واسط های مناسب صورت می پذیرد.

کاربرد آبکاری های تبدیلی

آبکاری های تبدیلی  ( Conversion Coating) که نوعی از کاربردی ترین انواع آبکاری فلزات هستند، در زمینه های گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرند. این دسته از آبکاری ها را غالبا در زمینه خودروسازی در رابطه با شاسی و بدنه خودروها مورد استفاده قرار می دهند. این تنها کاربرد آبکاری های تبدیلی  ( Conversion Coating) نبوده و این روش در صنعت آبکاری کاربردهای فراوانی دارد.

مزایا و معایب

به کارگیری پوشش های تبدیلی به دلیل استفاده از روکش فلز مورد نظر به جای خود فلز موجب کاهش چشمگیر هزینه ها خواهد شد. به علاوه آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  زمینه افزایش مقاومت فلز پایه در برابر خوردگی، زنگ زدگی و ساییدگی را فراهم می سازد. به کارگیری این نوع پوشش ها همچنین موجب چسبندگی رنگ به فلز زیرین خود می گردد. طولانی بودن زمان اجرای فرآیند و و اجرای آن در دماهای بسیار بالا از مهم ترین معایب آبکاری های تبدیلی ( Conversion Coating)  می باشد.

 

آبکاری فلزات بابایی

پوشش دهی فلزات بابایی به عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین فعالان صنعت آبکاری می باشد که هزینه آبکاری فلزات در آن بسیار به صرفه می باشد. اگر چه کیفیت و مرغوبیت مواد اولیه مورد استفاده در روش آبکاری فلزات بسیار اعلا می باشد، اما قیمت قیمت آبکاری فلزات بسیار به صرفه می باشد. پوشش فلزات بابایی، هدیه خاص بودن به شما!