آبکاری فلز گالوانیزه یکی از اساسی ترین، مهم ترین و متداول ترین راه های جلوگیری از خورده شدن قطعات لوله های ساخته شده به وسیله فولاد و پوشش دهی قطعات و لوله های نیکلی، کرومی، مسی، کادمیومی و… می باشد.در این بین به کارگیری فلز روی به عنوان یکی از مقاوم ترین پوشش های موجود در برابر خوردگی بر روی قطعات و لوله های فولادی از کاربرد تجاری فراوانی برخوردار است.
فلز روی این خاصیت را دارد که با دارا بودن قدرت حفاظتی بسیار بالا، محافظت طولانی مدت و خوبی از لوله ها و تجهیزات لوله کشی در مکان های دارای رطوبت و نسبتا خورنده به عمل بیاورد. لایه رویی که بر سطح قطعات فولادی نقش می بندد، نسبت به آهن که غالبا فلز پایه بیشتر فولادها است، به محض قرارگیری در رطوبت به عنوان اکسید شونده و یا به عبارت دیگر آند ظاهر می شود. این در حالی است که فلز پایه که همان آهن می باشد، نقش احیا شونده یا به عبارت دیگر کاتد را دارد.
آبکاری فلز گالوانیزه
آبکاری فلز گالوانیزه به دو روش سرد و گرم که آن را تحت عنوان گالوانیزاسیون نیز نام گذاری می کنند، متشکل از مجموعه ای از فرآیندها است که در طی آن فلز روی را با هدف ایجاد پوششی محافظتی بر روی فلز پایه که غالبا آهن و یا فولاد است، رسوب داده و بدین ترتیب مقاومت آن را در برابر شرایطی نظیر خوردگی، زنگ زدگی و اکسیداسیون می افزایند.
چرا آبکاری فلز گالوانیزه
همانگونه که پیش تر اشاره کردیم، فرآیند آبکاری فلز گالوانیزه را به دو روش گرم و سرد انجام می دهند. مقاومت قطعاتی که به منظور استفاده در فضای خارجی و رو باز ساخته می شوند، با استفاده از به کارگیری گالوانیزه گرم افزایش می یابد. همچنین استفاده از گالوانیزه گرم موجب محافظت از فلزات در برابر شرایظی نظیر خوردگی و زنگ زدگی شده و قدرت حفاظتی زیادی در این زمینه ها از خود به نمایش می گذارد.
گالوانیزه سرد را فقط با هدف پیشگیری از زنگ زدگی بر روی فلزات پایه اعمال می کنند. بدین ترتیب استفاده از آبکاری فلز گالوانیزه به منظور افزایش مقاومت قطعات در برابر شرایطی نظیر خوردگی و زنگ زدگی و همچنین افزایش عمر مفید آن ها رواج دارد.
انواع آبکاری گالوانیزه
-
آبکاری فلز گالوانیزه گرم
یکی از با قدمت ترین روش های آبکاری فلزات که از ۱۵۰ سال پیش تا کنون در میان مردم رواج داشته است، آبکاری گالوانیزه گرم می باشد. به منظور انجام این روش قطعه فلزی مد نظر را در حمامی حاوی روی مذاب که دارای دمای ۴۵۰ درجه سانتی گراد است، غوطه ور می سازند. سپس قطعه را از وان روی خارج ساخته و در این حین لایه روی شروع به انجام واکنش با اکسیژن و کربن می نماید. این واکنش زمینه تبدیل لایه روی به لایه ای مقاوم در مقابل خوردگی و زنگ زدگی را فراهم می سازد.
پس از انجام فرآیند گالوانیزه گرم، واکنشی شیمیایی میان فولاد و روی مذاب نیز شکل می گیرد که حاصل آن تشکیل چندین لایه مرکب از آهن و روی بر سطح فلز پایه می باشد که موجب پیشگیری از خوردگی، زنگ زدگی و ساییدگی می گردد.
ضخامت لایه گالوانیزه ایجاد شده بر سطح فلز پایه در این روش، بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ میکرون می باشد. این لایه دارای ظاهری توسی رنگ، مات، کدر و فاقد صافی و یکنواختی می باشد.
-
آبکاری فلز گالوانیزه سرد
آبکاری گالوانیزه سرد از طریق اسپری نمودن محلول حاصل از ترکیب نمک روی و محلول آبی یا اسیدی به قطعه مورد نظر انجام می شود. ضخامت لایه شکل گرفته بر روی فلز پایه در این روش، حدود ۲۵ میکرون و ظاهر آن کاملا براق و یکنواخت می باشد.
نحوه انجام آبکاری فلز گالوانیزه
نخستین مرحله از مراحل فرآیند آبکاری فلز گالوانیزه، آماده سازی سطح قطعه مورد نظر می باشد. تمیز نبودن سطح قطعه موجب عدم چسبیدگی مناسب روی مذاب به آن شده و کاهش کیفیت کار را به دنبال خواهد داشت. پس از تمیز نمودن قطعه و خشک کردن آن، فلز مورد نظر را وارد وان حاوی روی مذاب کرده تا با شکل گیری واکنشی شیمیایی میان روی و فلز، سطح فلز با رسوبی از روی پوشیده شود. ضخامت لایه تشکیل شده را مدت زمان قرارگیری فلز در حمام حاوی روی مذاب تعیین می کند. پس از اینکه ضخامت این لایه به میزان مورد نظر رسید، قطعه را از وان خارج می نمایند.
فلز مورد نظر پس از خروج از حمام روی در مجاورت هوای آزاد قرار گرفته و بدین ترتیب روی خالص موجود بر سطح آن وارد واکنش با اکسیژن هوا می گردد و بدین ترتیب زمینه ایجاد اکسید روی فراهم می شود. در مرحله بعد این اکسید روی ایجاد شده ضمن واکنش با کربن دی اکسید موجود در هوا موجب ایجاد روی کربنات که ترکیبی بسیار مقاوم به منظور محافظت از قطعات در برابر خوردگی و ضربه می باشد، می شود.
آخرین گام از مراحل آبکاری فلز گالوانیزه کنترل کیفیت لایه گالوانیزه ایجاد شده بر سطح قطعه است. در این مرحله میزان ضخامت لایه روی شکل گرفته بر روی قطعه، یکنواختی آن، میزان چسبندگی لایه و ویژگی های ظاهری آن با استاندارد ASTM تطبیق داده می شود.
مزایا و معایب آبکاری فلز گالوانیزه
آبکاری فلز گالوانیزه مزایای بسیاری برای قطعه پایه در پی خواهد داشت. راحت بودن کنترل حمام و آنالیز آن در این روش یکی از مهم ترین مزایا است. به وجود آمدن پوشش مناسب با انعطاف پذیری بالا و نیز برخورداری از الکترولیت های غیر خورنده برای قطعه هایی که از جنس آهن هستند، از دیگر مزایای آبکاری فلز گالوانیزه است.
ضعیف بودن رسانایی حمام روی، بالا بودن هزینه عملیات در دماهای بالا و سمی بودن الکترولیت ها اساسی ترین معایب آبکاری فلز گالوانیزه می باشند.
در چه صنایعی از آبکاری فلز گالوانیزه استفاده می شود؟
آبکاری فلز گالوانیزه سرد را غالبا برای پوشش دهی فلزات دارای مصارف بهداشتی، ورقه ها و یا لوله های کم ضخامت و نازک و نیز قطعات دارای ابعاد کم مورد استفاده قرار می دهند. استفاده از این روش همچنین در صنایع خودروسازی و تولید قطعاتی نظیر پیچ و مهره رایج است.
پوشش دهی قطعاتی که در فضای باز مورد استفاده قرار می گیرند، با استفاده از آبکاری فلز گالوانیزه گرم انجام می شود. پوشش دهی دکل های مخابراتی، گارد ریل های مورد استفاده در جاده ها، دکل های فشار قوی برق، لوله های ضخیم آب و تیرهای برق با هدف افزایش مقاومت آن ها در برابر خوردگی و زنگ زدگی، با استفاده از آبکاری فلز گالوانیزه سرد صورت می گیرد.
با انتخاب پوشش دهی فلزات بابایی، از بی نقص بودن نتیجه کار خود اطمینان حاصل کنید!
پوشش فلزات و آبکاری قطعات در مرکز پوشش دهی فلزات بابایی توسط کادری مجرب و با اعمال کنترل کیفی نهایی صورت گرفته و بدین منظور از مرغوب ترین مواد اولیه و به روز ترین متدها استفاده می شود. هزینه آبکاری فلزات در این مرکز بسیار به صرفه بوده و محصولات نهایی نیز از کیفیت فوق العاده ای برخوردار هستند.
پوشش دهی فلزات بابایی مفتخر است که با دریافت به صرفه ترین قیمت آبکاری فلزات، تمام خدمات فوق الذکر را در بهترین شکل به مشتریان عزیز ارائه دهد و در زمینه کاری خود بدرخشد!