آبکاری قطعات با اهداف گوناگونی مورد توجه قرار می گیرد. این آبکاری گاهی به منزله اتصال بهتر قطعات به یکدیگر مورد اهمیت است و گاهی نیز برای ماندگاری بالای قطعه استفاده می شود. به طور کلی از پوشش فلزات در صنایع گوناگون نمی توان چشم پوشی کرد.زمانی که از روکش فلزات صرف نظر کنید، دیگر نمی توانید این فلزات را برای لوله های آب، کانال کولر، شیرآلات و… استفاده کنید. در این شرایط احتمالاً زنگ زدگی و سایش به وفور اتفاق می افتد. بنابراین آبکاری قطعات را می توان به اشکال گوناگون مورد توجه قرار داد. این آبکاری ها سودمند هستند و ما را در برآورد نیازمان کمک خواهند کرد.
آبکاری می تواند سبب بهبود لایه های بیرونی فلزات شود. ضمن اینکه این روکش ها می توانند فلز را از سایر عوامل محیطی و بیرونی حفظ نمایند. در این شرایط آبکاری بیشتر به دلیل بالا بردن مقاومت مد نظر قرار می گیرد.
بسیاری از صنایع مختلف نیاز به آبکاری قطعات دارند. به عنوان مثال در صنعت خودروسازی، قطعات مربوط به خودرو و بدنه نمی توانند به شکل مستقیم وارد عرصه تولید شوند و از این رو باید تغییر شکل پیدا کنند. البته این فلزات آبکاری شده در صنعت های گوناگون دیگری همچون قطعات الکترونیکی، ساخت پنجره و در، مخابرات، صنعت مربوط به تهویه مطبوع و … مورد استفاده می باشند.
با مثال شفافی می توان ضرورت استفاده از آبکاری قطعات را به خوبی شرح داد. اگر دقت کرده باشید قوطی کنسروها از جمله قوطی رب گوجه فرنگی از جنس آهن می باشد. این جنس آهنی پس از گذشت مدتی که در مجاورت هوا و آب قرار می گیرد، کم کم دچار زنگ زدگی می شود. در واقع باید اعتراف کرد که قوطی گوجه فرنگی از جنس آهن بوده اما با روکشی از قلع تولید شده است. این روکش از زنگ زدگی قوطی رب جلوگیری می کند.
اگر قرار باشد شما به طور کلی فلز آهن را کنار بگذارید و مستقیماً از قلع خالص برای تولید قوطی رب استفاده کنید، دچار هزینه های هنگفتی می شوید. در این شرایط تنها با آبکاری قطعات می توان هزینه کمی برای تولید در نظر گرفت. چون این روکش های قلع تا مدت ها محصول ما را محافظت خواهند کرد.
دلیل استفاده از آبکاری قطعات
دلیل بهره مندی از آبکاری قطعات متفاوت است. گاهی این موضوع فقط برای جلوه و گاهی فقط برای محافظت و مقاومت مورد توجه قرار خواهد گرفت.
تزیین فلز
این آبکاری تنها در جهت زیباسازی فلزات حائز اهمیت می باشد. در چنین شرایطی می توان فلز طلا را مثال زد. فلز طلا فلزی با ارزش است که برای زیبایی بیشتر مورد آبکاری واقع می شود.
برای تامین زیبایی بدنه خودرو نیز از پوشش قطعات استفاده می شود. البته در این فرآیند به عواملی نظیر ضدخوردگی این ماده نیز توجه می شود. در واقع در این شرایط موادی که برای آبکاری بدنه قطعات خودرو مورد توجه قرار می گیرند، در نوع ضدخوردگی تولید می گردند. این موضوع تامین کننده مقاومت و زیبایی خودرو می باشد.
در نمونه خودروهای سفارشی و گران قیمت از آبکاری طلا برای بدنه خودرو استفاده می کنند. در واقع با این روکش می خواهند لوکس بودن خودرو را بیشتر از قبل نمایان کنند.
از فرسایش های شیمیایی جلوگیری شود
بیشتر فلزات زمانی که در معرض فرسایش های شیمیایی پی در پی قرار می گیرند، بافت اولیه خود را از دست می دهند. در این شرایط برای جلوگیری از این خوردگی می توان فلز اولیه را با فلز دیگری آبکاری نمود. در این روش این فلز مقاومت بالایی نسبت به فلز مادر دارد. در روش دیگر نیز می توان از یک فلز برای روکش کردن فلز اولیه استفاده کرد که این فلز از نظر مقاومت در برابر فرسایش ضعیف تر از فلز اولیه عمل می کند. برای روکش کردن فلز در نمونه اول می توان به پوشش آهن با نقره اشاره کرد.
برای مورد دوم آبکاری قطعات می توان به پوشش دهی فولاد با آهن سفید که به آهن گالوانیزه شهرت دارد، اشاره کرد. آهن سفید همان روی بوده ک به عنوان روکش بر روی فولاد قرار می گیرد اما دوام کمی در برابر خوردگی و فرسایش نسبت به فولاد زیرین از خود نشان می دهد.
بالا رفتن مقاومت سطحی با آبکاری قطعات
همان طور که می دانید فلزات زمانی که مورد استفاده قرار می گیرند، باید در برابر عوامل محیطی و حتی ضربه های دینامیکی نیز مقاوم باشند. مثال واضح در این رابطه بدنه خودرو است که برای بالا بردن مقاومت سطحی اش از پوشش کروم استفاده می کند. از دیگر روکش های مقاوم می توان به آبکاری آلومینیومی در سازه های موشکی و هواپیمایی اشاره کرد.
بالا رفتن مقاومت در برابر گرما
گاهی آبکاری قطعات در مواردی مورد توجه قرار می گیرد که فلز در مجاورت حرارت و گرما باشد. پوشش های سرامیکی نظیر پوشش فلز الکتروفورتیک در این موضوع جایگاه با ارزشی دارند. به همین خاطر از این پوشش ها برای تولید قطعات الکترونیکی و یا ساخت ابزار استفاده می شود.
آبکاری قطعات برای بالا بردن رسانایی
این نوع آبکاری نیز می تواند در قطعات الکترونیکی مورد نظر باشد. این مواد از مقاومت کمتری برخوردارند و با رسانایی بالایی تولید می گردند. برای اینکه بتوانیم رسانایی الکتریکی را افزایش دهیم از آبکاری پلاتین، نقره و طلا استفاده می شود.